Schuldgevoel is een rotgevoel. Het liefst wil je er zo snel mogelijk vanaf. Of ben ik daarin de enige?
Toen ik de diagnose kanker kreeg, merkte ik dat ik veel wrok koesterde, naar mezelf. Ik heb kanker gekregen en dat is mijn eigen schuld. Ik had het kunnen voorkomen. Had ik maar anders geleefd, verdorie!
Met mijn hoofd kon ik bedenken dat het een onzinnige gedachte is, die hoort bij het rouwproces: de illusie dat ik mijn ziekte had kunnen voorkomen. Mijn lijf geloofde de gedachte echter wel. Zoiets kost bakken met energie. Het vreet jezelf van binnen op. En langere tijd op zo’n subtiel standje stress leven, is ook nog eens een voedingsbodem voor fysieke klachten, weet ik. Dus ik voelde me schuldig over dat ik me schuldig voelde.
Ik wilde er vanaf! Maar hoe zou ik mezelf ooit kunnen vergeven voor het leven zoals ik het tot dan toe had geleefd? Hoe ik slecht voor mezelf heb gezorgd? Hoe ik anderen heb bejegend? Ik was er enorm mee aan het worstelen. En dat deed ik in het begin vooral alleen. Want hoezo, hulp vragen?
Als hulpbron en in mijn zoektocht ben ik filmpjes gaan kijken over het thema vergeving. Zo kwam ik op het spoor van Edith Eger. Zij overleefde Auschwitch, de plek waar kamparts Mengele gevangenen aan de meest verschrikkelijke experimenten onderwierp. De plek waar Edith familieleden verloor. Zij spreekt en schrijft inmiddels over wat haar is overkomen. Vergeving speelt daar een grote rol in.
Edith heeft de mensen vergeven, die haar en haar familie zoveel leed hebben aangedaan. Want als ze wrok zou blijven koesteren, dan zou het naziregime alleen nog maar verder voortbestaan, ook na de oorlog. Namelijk in haar hoofd. Dan zou ze voor altijd gevangen blijven, zo luidt haar redenering. Wat ik zo krachtig vind! Ze pakt de regie over wat er bij haar vanbinnen gebeurt.
Geïnspireerd door haar verhaal ben ik zelf flink gaan ‘klussen’. In plaats van ervoor weg te lopen, ben ik mijn schuldgevoel gaan aankijken, benoemen en voelen. En ik ben dat gaan doen onder begeleiding. Om zo stappen te zetten naar vergeving van mijzelf. Het gaf me veel rust in mijn lijf en ook helderheid in mijn hoofd.
In mijn boek ‘Kanker. Cadeau van het leven’ schrijf ik daarover:
“Het verleden kan ik niet veranderen. Ik kan niet veranderen hoe ik anderen heb bejegend of hoe ik voor mezelf heb gezorgd. Wat ik wel kan doen, is in het hier en nu elke seconde weer besluiten het anders te doen! In het contact met anderen en in het contact met mezelf. En in contact met mezelf ook met anderen in contact zijn. Hoe dichter ik bij mezelf ben, bij wie ik ben, en bij wie ik wil zijn, hoe liefdevoller ik anderen kan bejegenen.”
Ik ben dankbaar dat ik deze stap heb gezet. Is het voor mij nu klaar? Ach, dat schuldgevoel komt af en toe nog wel eens langs om gedag te zeggen. Maar de zware lading is eraf. Het is wat het is.
Het verhaal van Edith Eger hou ik in mijn achterhoofd. Maak ik mij een gevangene van mezelf, of van anderen, in mijn hoofd? Of kies ik voor mijn eigen vrijheid? Dat laatste spreekt me veel meer aan. En jou?
“U heeft inderdaad een borstkankertje.” De chirurg zegt het op een bijna lieflijke toon. (...) Maar het grootste deel van de informatie die ik krijg, gaat langs me heen. Ik ben nog blijven hangen bij het woord ‘borstkankertje’.
Je kunt het boek ‘Kanker. Cadeau van het leven’ hier bestellen of bij je lokale boekhandel.
